Badania geomorfologiczne wykazały, że w średniowieczu poziom jeziora Śpierewnik był o 1 m wyższy niż obecnie. Współczesny półwysep był więc wówczas wyspą.
Pierwszy zapis o grodzie w Raciążu pochodzi z 1178 roku. Dokonał go książę Sambor, a dotyczył dziesięcin dla klasztoru cystersów w Oliwie.
Gród, znajdując się na szlaku z Wielkopolski do Gdańska, był istotnym miejscem postoju i ośrodkiem wymiany handlowej. Najciekawszą częścią grodziska są rekonstrukcje zabudowań grodowych: mostek nad fosą, brama wjazdowa z częścią palisady, wizualizacja rozmieszczenia domów oraz lokalizacji obwarowań i cmentarzyska.
Rozwinęła się tu typowa obronna zabudowa – budynki, wszystkie podpiwniczone, rozmieszczono wzdłuż wałów, z przylegającą do nich jedną ścianą. Majdan był pusty. Natomiast po drugiej stronie wału zewnętrznego w XII wieku założono przygrodowy cmentarz, na którym odnaleziono ślady 37 pogrzebów.
Raciąż jako gród kasztelański był ważnym ośrodkiem gospodarczym. Znaleziska świadczą o dobrze rozwiniętym rzemiośle kowalskim, ciesielskim, a także o znajomości zagadnień przechowalnictwa żywności. Odkryto bowiem ocembrowany obiekt, głęboki na około 6 metrów, z dnem tuż nad poziomem jeziora, a na dnie obiektu szkielety dwóch sztuk bydła i gliniane naczynie, w którym mogła znajdować się substancja, wydzielająca opary spowalniające proces rozkładu.